Nedir ?

Citta Slow Nedir…
Sanırım Toskano`ya taşınacağım.. Şu an olmak istediğim yer kesinlikle bir “yavaş şehir”. Biliyorum ki bu şehri ve zamanında yavaş olan bir çok şehri eski haline döndürmek çok zor ama teknolojinin nostalji ile sinerjistik çalıştığı da bi gerçek.

İtalya`dan yayılmaya başlayan yeni bi akım gibi görünüyor citta slow, slow city ya da yavaş şehir konsepti. Şimdi bir düşünün.. korna sesleri ve kalabalık yok.. dingin.. sakin ve alabildiğinde ev yapımı sesler.. bahçe mahsulü mevyeler, begonvillerin hanımelleriyle yarıştığı gün aydınlatmalı avlularda sohbetler, yemekler..

Nostalji dedim ya, anneannemin avlusu geldi aklıma.. yani biliyorum ben bu yavaş şehirleri, çünkü hızlanmamışları halihazırda mevcut Güzel Ülkem`de.

Transgenik tohumlardan, otoyollardan ve sanayi alanlarından etkilenmemiş toprağın, meyvenin, sebzenin son genine kadar insan eli değmemişinin yetiştiği yerler var..

Ne diyordum.. Citta Slow, yavaş şehir bildirisi, gürültü kirliliğini ve trafiği kesmek, yeşil alanları ve yaya bölgelerini artırmak, yerel üretim yapan çiftçilerle bu ürünleri satan dükkan ve lokantaları desteklemek ve yerel estetik öğeleri korumak gibi, 50’den fazla taahhüt içeriyor. Sevimli de bir logo hazırlamışlar. Salyangoz ve kabuğunda bir sürü ev..

Görünen o ki Avrupa yavaşlamaya karar vermiş. Biz ise hız kesmeden ilerliyoruz bir uçuruma doğru..

kapriS

444

 

-Daha Fazlası-

1999 yılında İtalya’nın Greve in Chianti kentinde kurulan Cittaslow Birliği nüfusu 50.000 altında olan kentlerin üye olabildiği uluslararası bir belediyeler birliğidir. Birliğe üye olmak için birliğin belirlediği kriterleri gerçekleştirmek için projeler geliştirmek ve uygulamak gerekmektedir. Kentlerin kriterler çerçevesinde yaptığı çalışmalar puanlanmakta ve bir kentin üye olması için 50 ve üzerinde puan alması gerekmektedir. 1999 yılında birliğin belirlediği kriterler, birliğin sadece İtalya veya Avrupa’da değil bütün dünyada yayılması sonucu daha evrensel bir hale getirilmeye çalışılmıştır. Uluslararası Bilim Komitesi tarafından yapılan çalışmanın Birlik tarafından onaylanmasının ardından geçerli olanyeni kriterler ilk aşamada deneme amaçlı bir sene deneme süresine tabi tutulacaktır.

 

·         Yeni kriterlerin eskilerinden en önemli farklılıklarından biri perspektif ve zorunlu kriterlere yer verilmesidir. Zorunlu kriterler o konuda yapılan çalışmaların mevcudiyetinin zorunlu olduğu kriterlerdir ve kriter listesinde bir asteriks (*) ile belirtilirler. Perspektif kriterler ise iki asteriks ile belirtilen (**) ve aday kent tarafından geleceğe yönelik daha kesin ve imtiyazlı taahhütlerin benimsendiği kriterlerden oluşmaktadır. Perspektif kriterler, gerçekleştirilmeleri durumunda, yer aldıkları kriter başlıklarında %15 oranında puan artışı sağlarlar.

·         Belediyenin gerçekleştirdiği veya başlattığı projeler, programlar veya planlar üzerinden değerlendirilen kriterlerin puanlamasında projenin ne zaman başlatıldığı, ne kadar başarılı olduğu dikkate alınacaktır.

·         Başvuru dosyası word formatında, kriterin adı ve altında o kriter çerçevesinde yapılanların yer alacağı şekilde hazırlanmalıdır. Kriterler çerçevesinde gerçekleştirilen etkinlikler hakkında fotoğrafların kullanılması gerekmektedir.

·         Başvuru dosyası hazırlanırken kriterler hakkında gerçekleştirilen faaliyetler belgelenmelidir. Belediyenin yaptığı yazışmalar, meclis kararları, alınan raporlar, düzenlenen toplantı tutanakları veya fotoğrafları ek belge olarak ayrıca sunulmalıdır. Bu belgeler ait oldukları kriterin numarasını belirtecek şekilde bir ek klasöre yerleştirilmelidir. Örneğin başvuru dosyasında su temizliğinin belgelenmesi kriteri çerçevesinde ilgili kurumdan alınan su analiz raporlarına 1.2 başlığı altında ek dosyada yer verilecektir. Ek dosyadaki bu belgeler taratılarak bir cd/dvd içinde de teslim edilecektir. Ek dosyası İngilizceye çevrilmeyecektir.

·         Kriterlerin puanlanmasında o kriter çerçevesinde yapılan çalışmaların seviyesi de dikkate alınmaktadır.

·         Örneğin hava kirliliği için hiçbir şey yapmayan kent puan alamayacak, hava ölçümü yapıp, havanın temizliğini analiz raporlarıylabelgeleyenkent tam puan alabilecektir. Hava ölçümü yapılması için meclis kararı alan ancak henüz yapmayan kentler veya hava ölçümü takvimlendirilmiş ama henüz gerçekleşmemiş kentler ara puanlar alacaklardır. Her halukarda yapılan faaliyetler hakkında meclis kararları, yazışmalar, raporlar ve benzeri belgeler kanıtlayıcı belge olarak sunulmak durumdadır.

·         Yeni kriter sisteminin getirdiği yeniliklerden biri de ulusal ağlara verilen kriter ekleme yetkisidir. Her ülke kendi şartları doğrultusunda kriter başlıklarına, o başlığın puan değerinin %20’sini geçmeyecek oranda ulusal kriter ekleyebilecektir. Cittaslow Türkiye olarak bu çalışma henüz gerçekleşmemiştir gerçekleştirildiği zaman kriter listesi güncellenerek yayınlanacaktır.

 

1.       Çevre Politikaları

1.1.     Hava temizliğinin yasa tarafından belirtilen parametrelerde olduğunun belgelenmesi *

1.2.     Su temizliğinin yasa tarafından belirtilen parametrelerde olduğunun belgelenmesi *

1.3.     Halkın içme suyu tüketiminin ulusal ortalamayla karşılaştırılması

1.4.     Kentsel katı atıkların ayrıştırılarak toplanması *

1.5.     Endüstriyel ve evsel kompostlamanın desteklenmesi

1.6.     Kentsel ya da toplu kanalizasyon için atık su arıtma tesisinin bulunması *

1.7.     Binalarda ve kamu kullanım alanlarında enerji tasarrufu

1.8.     Kamunun yenilebilir enerji kaynaklarından enerji üretimi

1.9.     Görsel ve trafik kirliliğinin azaltılması

1.10.Kamusal ışık kirliliğinin azaltılması *

1.11.Hane başına düşen elektrik enerjisi tüketimi

1.12.Biyoçeşitliliğin korunması

 

2.       Altyapı Politikaları

2.1.     Kamu binalarına bağlı verimli bisiklet yolları

2.2.     Mevcut bisiklet yollarının araç yollarıyla kilometre üzerinden karşılaştırılması *

2.3.     Metro ve otobüs durakları gibi aktarma merkezlerinde bisiklet park yerleri

2.4.     Özel taşıt kullanımına alternatif olarak eko ulaşım planlanması [1]*

2.5.     Engellilere yönelik mimari engellerin kaldırılması *

2.6.     Aile hayatı ve hamile kadınlar için girişimler [2]*

2.7.     Sağlık hizmetlerine onaylanmış ulaşılabilirlik

2.8.     Kent merkezlerinde malların sürdürülebilir dağıtımı[3]

2.9.     Şehir dışında çalışan şehir sakinlerinin oranı *

 

3.       Kentsel Yaşam Kalitesi Politikaları

3.1.     Kentin direnci için planlama [i]**

3.2.     Kente ait değerlerin iyileştirilmesi, kent merkezlerinin ve kamu binalarının değerlerinin arttırılması için programlar [4]*

3.3.     Verimli bitkiler ve meyve ağaçları kullanılarak sosyal yeşil alanların iyileştirilmesi ve/veya oluşturulması **

3.4.     Kentsel yaşanabilirliğin arttırılması [5]

3.5.     Marjinal alanların tekrar değerlendirilip kullanılması *

3.6.     Vatandaşlara ve turistlere yönelik interaktif hizmetlerin geliştirilmesinde bilgi ve iletişim teknolojilerinden faydalanılması *

3.7.     Sürdürülebilir mimari için hizmet masası oluşturulması [6]*

3.8.     Kentin internet ağına sahip olması  [7]*

3.9.     Kirleticilerin izlenmesi ve azaltılması [8]*

3.10.Tele çalışmanın geliştirilmesi [9]

3.11.Kişisel sürdürülebilir kentsel planlanmanın teşviki  [10]

3.12.Sosyal altyapıyı desteklemek

3.13.Kamusal sürdürülebilir kentsel planlamanın teşviki  [11]*

3.14.Kent içindeki kullanışlı yeşil alanların verimli bitkiler ile değerlendirilmesi **

3.15.Yerel ürünlerin ticarileşmesi için alanların yaratılması *

3.16.Atölyelerin korunması ve değerlerinin arttırılması – doğal/yerel alışveriş merkezlerinin yaratılması[12]*

3.17.Yeşil alanlarda kullanılan beton miktarı  [13]

 

4.       Tarımsal, turistik, esnaf ve sanatkarlara dair politikalar

4.1.     Agroekolojinin geliştirilmesi [ii] **

4.2.     El yapımı ve etiketli veya markalı esnaf/sanatkâr ürünlerinin korunması [14]*

4.3.     Geleneksel iş tekniklerinin ve zanaatların değerinin arttırılması *

4.4.     Kırsal bölgede yaşayanların hizmetlere erişimini arttırarak kırsal bölgelerin değerini arttırmak [15]*

4.5.     Kamuya ait restoranlarda (okul kantinleri, aş evleri vb) yerel,mümkünse organik ürünlerin kullanılması[16]*

4.6.     Kişisel kullanımda ve yemek sektöründe tat eğitimlerinin verilmesi ve mümkünse organik yerel ürünlerin kullanılmasının teşvik edilmesi *

4.7.     Yerel ve geleneksel kültürel etkinliklerin korunması ve değerlerinin arttırılması *

4.8.     Otel kapasitelerin arttırılması [17]*

4.9.     Tarımda GDO kullanımının yasaklanması

4.10.Önceden tarım için kullanılmış alanların kullanımı hakkındaki imar planları için yeni fikirlerin varlığı

 

5.       Misafirperverlik, Farkındalık ve Eğitim için Planlar

5.1.     İyi karşılama [18]*

5.2.     Esnafın ve operatörlerin farkındalıklarını arttırmak [19]*

5.3.     Yavaş güzergahların mevcut olması [20]

5.4.     Önemli yönetimsel kararlara tabandan tavana katılım sürecini sağlayacak aktif tekniklerin benimsenmesi

5.5.     Eğitimciler, yöneticiler ve çalışanların Cittaslow temaları hakkında sürekli eğitim görmesi **

5.6.     Sağlık eğitimleri [21]

5.7.     Yöre halkına Cittaslow’un anlamı hakkında sistematik ve kalıcı eğitim vermek *

5.8.     Cittaslow üzerine yerel yönetim ile çalışan derneklerin aktif varlığı

5.9.     Cittaslow kampanyalarınındesteklenmesi *

5.10.Cittaslow logosunun internet sayfasında ve antetli kağıt üzerinde kullanımı *

 

6.       Sosyal Uyum

6.1.     Azınlıklara yönelik ayrımcılığa karşı çalışmalar

6.2.     Farklı etnik kökene sahip insanların birbirlerine komşu olması

6.3.     Engelli kişilerin entegrasyonu

6.4.     Çocuk bakımının desteklenmesi

6.5.     Genç neslin istihdam durumu

6.6.     Yoksulluk

6.7.     Toplumsal ortaklıklar/sivil toplum kuruluşların mevcudiyeti

6.8.     Farklı kültürlerin entegrasyonu

6.9.     Politikaya katılım

 

7.       Ortaklıklar

7.1.     Slowfood aktiviteleri ve kampanyaları için destek

7.2.     Doğal ve geleneksel yiyecekleri Slowfood veya diğer kurumlar ile desteklemek

7.3.     Eşleştirme projelerini desteklemek ve gelişmekte olan ülkelerin Cittaslow ve Slowfood felsefelerinin yayılmasını da sağlayacak şekilde gelişmeleri için işbirliği yapmak



[1]Elektrikli otobüs, dik yokuşlarda yürüyen merdivenler vb.

[2]Kent merkezlerinde ve/veya hastanelerde hamileler için özel park yeri ayrılması gibi

[3]Tarihi kent merkezlerinde mal dağıtımı için havayı kirleten araçlar yerine elektrikli veya motorsuz taşıtların tercih edilmesi havayı kirletmeyen araçların kullanılması

 

[4]Sokak mobilyaları, turizm levhaları, kentsel peyzaj ve korunması

[5]Kentin daha yaşanabilir olması için çalışmalar yapmak. Örnek olarak işe gidiş ve çıkış saatlerinde oluşan trafik sıkışıklığını azaltmak için okulların veya kamu kurumlarının mesai saatlerini kaydırmak. İş yerlerinde kreş açılmasını teşvik etmek de örnek verilebilir.

[6]Biyomimari vb.

[7]Fiber optik, kablosuz sistemler

[8]Gürültü, elektrik sistemleri vb

[9]Bilgisayar bağlantısıyla evden çalışma

[10]Pasif ev vb

[11]Pasif ev vb

[12]Tarihi kent merkezlerinde yer alan geleneksel kasap, fırın, bakkal vb. dükkanların desteklenmesi

[13]Metre küp olarak

[14]Yerel ürünlerin sertifikalandırılması, kültür müzeleri kurulması

[15]Bölgedeki halkının hizmetlere ulaşımını arttırmak

[16]Mümkünse yerel organik ürünlerin kullanılması. Okul kantinleri vb

[17]Yatak sayısının nüfusa yıllık oranının değerlendirilmesi

[18]Kenti ziyaret edenlere yönelik çalışacak bir karşılama/tanıtım görevlisinin belirlenmesi, görevlendirilmiş kişilerin eğitimi, yönlendirme levhaları, ziyaretçilere uygun altyapı olanakları ve tanıtım ofisleri gibi bu alanda çalışan noktarların mesai saatlerinin düzenlenmesi

[19]Fiyatların ve tarifelerin açık bir şekilde sergilenmesi

[20]Basılı olarak veya internet sayfasında ve web üzerinde

[21]Obezite, diyabet vb. sorunlara yönelik çalışmalar



[i]Kentlerin çağımızda karşılaştığı krizlere karşı dirençlerini arttırmak Cittaslow hareketinin odak noktalarından biri haline gelmiştir.

Bu amaçla gerçekleştirilebilecek projeler yerel yönetimlerin yaratıcılıklarına bağlıdır. Bir fikir vermesi açısından aşağıdaki örnekler dikkate alınabilir:

·         Kamu binaların enerji tüketimini azaltmak ve özel binaların tüketimlerin azaltılmasını teşvik etmek.

·         Yerel yenilenebilir enerji kaynaklarına ulaşabilirliği çoğaltıp, içilebilir suyun gereksiz kullanımını azaltmak.

·         Petrol bazlı ürünlerin kullanımını azaltmak.

·         Yerel kompostlamayı teşvik etmek

·         Verimli bitkiler dikmek (ceviz, elma, fındık, akça ağacı – karbon emisyonu emen yerel bitkiler)

·         Yerel yiyecek üretimini teşvik etmek.

·         Üretim/dağıtım zincirini kısaltabilmek için her ekonomik sektörde yerel üretimi teşvik etmek.

·         Permakültür ilkelerini benimsemek.

·         Kentin kendine yeterliliğini göz önüne almak (Örneğin kentin bağımlı olduğu sistemlerden birinin durması sonucu alternatife sahip olup olmaması. Ulaşım sisteminin bir arıza sonucu birkaç gün durmasının kentin geneline olan etkisinin azaltılmasına yönelik çalışmalar gibi.

·         Mevcut kriz temalarında çözümlerinin tartışılmasını teşvik etmek ve sonuçları plan haline getirmeden halka sunarak düşüncelerini değerlendirmek. Halkın aktif katılımı çok önemli, bu sayede insanların gruplar oluşturarak toplumun kalanının farkındalıklarının arttırılmasında aktif olarak çalışabilir. Günümüzdeki baskın hayat tarzının insan psikolojisinde gösterdiği etki hafife alınmamalı.

 

[ii]Agroekoloji’den kastedilen tarımda ekolojik prensiplerin uygulanması. Bu bağlamda asıl amaç kimyasal ürünlere ve fosil yakıtlara mümkün olduğunca az bağımlı bir “agrosistem” oluşturmak.

Bu metotlar ziraatın iklim değişikliklerine adapte olmasını sağlar, su ihtiyacını %30 azaltır ve enerji giderlerini %60 indirir. Güney Afrika gibi bazı örneklerde gelirin altıya katlandığı gözetlenmiştir. (Kaynak: Oliver De Shutter, “ Agroecology UN Report”, 2011).

Birleşik Milletler Gıda ve Tarım Örgütü de son 50 yılda dramatik bir şekilde artan gıda talebini karşılamak için endüstriyel makinaların kullanılarak üretimin arttırıldığı “Yeşil Devrimi” eleştirmeye başladı. Bu yoğun üretimden bize miras olarak; çevre kirliliği, biyoçeşitliliğin kaybı ve toprağın fakirleşmesi kalmıştır. Yoğun, kimyasal madde kullanılan ve mono kültür (tek türün kullanıldığı) tarım sınırlandırmalı ve rastgele kaynak sömürmeyi terk etmeliyiz. Küçük boyutlu tarımı ve sebze bahçelerinin değerlerini arttırmalı ve tarım koruma metotlarını tekrar canlandırmalıyız. Bunlar arasında toprağın çok derinine inmeden yapılan tarım, yer örtücü bitkilerin sürekli mevcudiyetini sağlamak, tarımdan kalan organik artıkları toprakta bırakmak,ekini belirli aralıklarla değiştirerek toprağa doğal zenginlik kazandırmak, sulama sistemlerini verimli ve dikkatli bir şekilde kurarak su tüketimini azaltmak, gübre kullanımını sınırlandırmak düşünülebilir.